Modelowa marża rafineryjna PKN ORLEN w III KWARTALE tego roku była wyższa o 529% niż w analogicznym okresie roku 2021. Model to hipotetyczna wielkość pokazująca wycenę wartości przerobu ropy naftowej na paliwa w cenach notowanych na rynkach międzynarodowych. Wartości prezentowane marży modelowej nie są tożsame z rzeczywistymi wartościami marży rafineryjnej uzyskiwanymi w podlegającej sezonowości i optymalizacji pracy rafinerii w Płocku i Gdańsku. Nie można jednak zaprzeczać wpływu wysokiej marży modelowej rafinerii na rzeczywiste ceny w hurcie i detalu na stacjach paliw!

Nagłe wzrosty marży modelowej w 2022 roku! 

Źródło: blog "świat paliw"

Z raportu wyników finansowych PKN Orlen za II kwartał 2022 roku czytamy:

"Przychody: wzrost o 96% (r/r) w efekcie wzrostu notowań produktów rafineryjnych i petrochemicznych na skutek wzrostu cen ropy oraz wyższych wolumenów sprzedaży".

"EBITDA LIFO: wzrost o 2,3 mld PLN (r/r) w efekcie dodatniego wpływu makro, wyższych wolumenów sprzedaży, wyższych marż hurtowych, wyższych marż pozapaliwowych w detalu i wykorzystania historycznych warstw zapasów. Powyższe dodatnie efekty zostały częściowo ograniczone ujemnym wpływem wyższych kosztów zużyć własnych, niższych marż paliwowych w detalu, wyższych kosztów oraz odpisów aktualizujących wartość aktywów trwałych".

Otoczenie makroekonomiczne w 2022 roku:

"Marża rafineryjna – pomimo spadku o kilkadziesiąt % (kw/kw) marże wciąż utrzymują się na wysokich poziomach z powodu niedoboru paliw na rynkach globalnych w stosunku do popytu, którego nie da zaspokoić się w krótkim terminie bez inwestycji, ponieważ popyt jest nadal większy niż możliwości produkcyjne rafinerii na świecie, a zapasy gotowych produktów praktycznie są wyczerpane. Wysokie ceny paliw mają doprowadzić do zrównoważenia rynku przez redukcje popytu. W Polsce sytuacja jest pod kontrolą".

Co to jest marża modelowa rafinerii?

Model marży służy przedstawieniu jedynie hipotetycznej zyskowności rafinerii, działającej w ramach określonej konfiguracji technologicznej, opartej na notowaniach rynku Europy Północno-Zachodniej publikowanych przez Refinitiv. Informuje ona o rynkowych warunkach, w których działała rafineria. To rodzaj wskaźnika dla inwestorów i analityków, a nie konkretna informacja, która ma wpływ na ceny na stacjach. W przypadku PKN ORLEN – do wyliczenia modelowej marży rafineryjnej (z dyferencjałem) przyjmuje się, że w rafinerii przerabiana jest wyłącznie ropa REBCO (rosyjska). To hipotetyczne założenie, gdyż aktualnie polskie rafinerii przerabiają kilka gatunków ropy (zmniejszając do minimum udział rosyjskiej ropy). Modelowa marża rafineryjna nie obrazuje faktycznego zarobku rafinerii, co jednak nie wyklucza również bardzo wysokich marż "rzeczywistych".

Marża rafineryjna Rafinerii Gdańskiej obliczana jest z poniższego wzoru:

Modelowa marża rafineryjna [USD/baryłka] = przychody (produkty z 94% przerobionej ropy = 23% benzyna + 63% diesel + 8% ciężki olej opałowy) – koszty (100% przerobionej ropy naftowej + koszt zużycia gazu ziemnego)

 Powyższy model wprowadza uproszczenia:

• agreguje uzyski do trzech podstawowych grup produktów,
• nie uwzględnia różnic w cenach osiąganych przez rafinerię poprzez sprzedaż produktów na różnych geograficznych rynkach zbytu, w tym na rynku krajowym (realizowane premie i dyskonta do benchmarku),
• zakłada przerób roczny wynikający z 94% wykorzystania mocy wytwórczych instalacji destylacyjnych (nie uwzględnia dłuższych przestojów remontowych/awaryjnych)
• pomija wykorzystywanie różnych gatunków ropy naftowej będących wsadem dla rafinerii (obliczany dla wsadu 100% ropy REBCO, gdzie aktualnie dostawy są dywersyfikowane i najczęściej przerabiane jest jednocześnie kilka rodzajów rop - coraz większy udział ropy Arabian Light).

Podsumowując model ten zakłada m.in. przerób w 100 proc. ropy rosyjskiej (REBCO), a tak aktualnie nie jest. Nie uwzględnia natomiast kosztu CO₂, ogromnego kosztu transportu morskiego, instrumentów zabezpieczeniowych typu hedge czy też zmiany kursu dolara.

Wysokie ceny paliw na stacjach!

Zdaniem głównego ekonomisty Orlenu Adama Czyżewskiego:

"Sytuacja na globalnych rynkach paliw jest nietypowa, bo po raz pierwszy od paru dekad popyt na paliwa (głównie na diesla) przewyższa dostępne moce rafineryjne. Z tego powodu pojawianie się nowych czynników ryzyka - obaw, że paliw zabraknie - silniej przenosi się na ceny".

Jego zdaniem presję na wzrost cen paliw wzmaga eskalacja działań wojennych - "sabotaż rurociągów NS1 i NS2, odcięcie drogi na Krym, rosyjskie ataki rakietowe na ukraińskie miasta, a także osłabienie kursu złotego do dolara amerykańskiego".

Pomimo jasnego komentarza Pana Adama Czyżewskiego nie można zaprzeczać wpływu bardzo wysokich marż modelowych rafinerii na rzeczywiste ceny w hurcie i detalu na stacjach paliw!

Wzrosty cen paliw na stacjach nie pomijają również oleju opałowego, którego średnia cena wynosi 6,85 zł/l w detalu, zaś w hurcie 6113 zł netto/m³.

Źródło: blog "Świat paliw", PKN Orlen.